‘In transit’ verwoord en verbeeld
Mensen komen in alle vormen en maten. Hoe creëren we daar, letterlijk en figuurlijk, ruimte voor? En is architectuur eigenlijk genderneutraal? In een stad als Oostende botsen we letterlijk op ons koloniale verleden. Hoe gaan we daarmee om? Als het gaat over leefomgeving telt iedere stem. Maar hoe krijgen we iedereen mee? Biedt een goed ontworpen ruimte ook ruimte voor verbinding?
Ontwerpers, onderzoekers, performers en rasechte Oostendenaars delen hun ervaring in gesprekken, performances en film. Fatih De Vos ontvangt je met open armen en maakt van alle verhalen een boeiend gesprek.
Vrijdag 15 oktober (19u - 23u)
De zeespiegel stijgt, waar naartoe?
De zeespiegel stijgt, en daar zit de mens voor iets tussen. We hebben onze stempel gedrukt op het klimaat, aan ons nu om hier in de toekomst positief mee om te gaan. We hebben de hoop nog niet opgegeven, maar deze avond gaan we uit van een drastische stijging en dus overstroming van het land. Waar naartoe?
Architect Arne Van de Velde treedt in gesprek met Sien Vanmaele, actrice en theatermaakster. Wat hebben ze gemeenschappelijk? Zilte landbouw!
Voor hem. Voor haar. Voor hen. Voor ONS.
Dat inclusie een aandachtspunt is, staat niet meer ter discussie. Maar hoe geven we onze leefomgeving vorm? In deze sessie focussen we specifiek op gender. Heeft design eigenlijk een gender?
Het werk van Selm Wenselaers is niet in één woord te vatten. Om het in hen eigen woorden te zeggen: Schrijven, theater, beeldende kunst, performance, dans, documentaire, erfgoed. Steeds weer gaat het om verhalen. Vanavond vertelt hen over het tussengebied waarin genderfluïde mensen zich vaak bevinden. Hoe komen we samen in één ruimte?
Teamwork makes the dream work
Mensen komen in alle vormen en maten, dat maakt onze leefomgeving boeiend. Vandaag zien we die diversiteit nog niet terug in de ontworpen ruimte. Hoe brengen we hierin verandering? Participatie is tegenwoordig het toverwoord, maar minder eenvoudig dan het lijkt.
In zijn werk gaat Oscar Rommens (Import Export Architecture) waar mogelijk een kruisbestuivende interactie en samenwerking aan met diverse partners, soms zelfs ongevraagd. Architecten, vormgevers, studiebureaus, sociologen, avonturiers, kunstenaars, boeiende bouwheren, historici, pastoors, scenografen, biologen, toeristische diensten, aannemers. Hoe geef je iedereen een stem?
Zaterdag 16 oktober (11u - 16u)
Een halve eeuw Oostende.
Oostende maakte de afgelopen eeuw een grote transformatie door. Van Koningin der Badsteden tot de Stad aan Zee. Hoewel de kuststad nog steeds een plek van komen en gaan is, maken steeds meer mensen er een permanente thuisbasis van. Oostende doorheen de jaren: we schetsen het even voor jullie.
Architectuurcriticus Marc Dubois groeide op in Oostende. Van het college waar hij naartoe ging tot zijn bewondering voor de na-oorlogse architectuur in Oostende waarover hij een boek schreef. Een uur lang neemt hij je mee door een halve eeuw Oostende.
Stad in transit. Over mensen en gebouwen.
Doorheen de jaren kende Oostende verschillende transformaties, die elk hun eigen afdruk achterlieten. Niet alleen bepaalde gebouwen maar ook sommige gezichten dreigen uit Oostende te verdwijnen. Zo stond Oosteroever ooit bekend om zijn vissersgemeenschap, maar wordt het water nu drukker bevaart door de veerboot dan door vissersboten. Welke processen liggen hieraan ten grondslag? En waar ging de vissersgemeenschap naartoe?
Architect Damita Jansens maakte de verandering van Oosteroever zelf mee. Ze moest dan ook niet lang zoeken naar een onderwerp voor haar master thesis. Als afstudeerproject maakte ze een documentaire over de vissersgemeenschap en ontwierp ze voor hen een herdenkingsmonument. Op onze vraag neemt ze haar nonkel Franky Heusequin, beter gekend als Muze, mee naar KAAP. Muze bevaart al meer dan dertig jaar de zee. Ook als zoon van de uitbaters van een visserscafé, heeft hij verhalen te over.
Toetnoasteki!
De Vuurtorenwijk (in de volksmond “den opex”) is een buurt in volle transitie. We vinden er nog de authentieke visserfamilies maar ondertussen wonen er ook talrijke nieuwkomers en jonge gezinnen en rijzen er tegelijk hoge residentiële woontorens op langs de kade. Voor Klein Verhaal de ideale setting voor hun nieuwe kortfilm. Regisseur Nicolas Daenens verdiepte zich in de buurt en haar bewoners, en maakte samen met hen deze film. Hans Dewitte, coördinator van Klein Verhaal, leidt de film kort in en vertelt je alles over dit participatieve project.
Daarna tonen we de volledige film: De Opex is een wijk in verandering. Steeds meer cafés en winkels verdwijnen en ook de krantenwinkel van Jef sluit binnenkort zijn deuren. Dit tot groot ongenoegen van de vaste klanten. Tegelijkertijd zijn er de laatste jaren ook veel nieuwkomers in de wijk komen wonen en ook daar hebben veel inwoners het moeilijk mee. Eén van die nieuwkomers is Zozan, een Syrische vrouw die als poetsvrouw werkt in de winkel van Jef.
Van een stad een thuis maken.
Van de koninklijke familie tot kunstenaars en dagjestoeristen, doorheen de geschiedenis is de badplaats steeds een toevluchtsoord geweest. Maar wat met de mensen die geen verkoeling zoeken en onvrijwillig hun thuisland achterlaten? Velen van hen trekken verder via Oostende, anderen maken van de stad een tweede thuis. Bewoners, bezoekers en nieuwkomers, hoe zorg je dat iedereen zijn of haar plek vindt?
Dominique Lubaki kwam meer dan dertig jaar geleden vanuit Congo naar België. Als geen ander weet hij hoe het is om alles achter te laten en aan te komen in een stad waar alles nieuw is. Vandaag helpt deze Oostendenaar nieuwkomers hun weg te vinden. Ook Sander en Brecht Van Duppen (Ruimteveldwerk) zetten zich in om vluchtelingen te verwelkomen, vanuit hun maatschappelijke rol als architect. Of om het in hun eigen woorden te zeggen: We hebben niet de macht om problemen op te lossen, maar wel de expertise om een ruimte te creëren waar mensen elkaar kunnen ontmoeten.
Samen oud worden.
We worden steeds ouder, op zich fijn. De keerzijde daarvan is de vergrijzing van de samenleving. De kust is wellicht de plek bij uitstek waar 65-plussers het stadsbeeld kleuren. Dit gaat gepaard met een ander fenomeen, namelijk de eenzaamheid op oudere leeftijd bij kustbewoners. Hoe halen we hen uit hun isolement?
Tunde Adefioye is stadsdramaturg bij KVS. In 2019 stond hij mee aan de wieg van Seniorenslam, waarin hij jong en oud samenbracht rond slam, rap en podiumpoëzie. Architect Ester Goris (Studio Ester Goris) deed het vooronderzoek voor Huis Perrekes, een voormalige dokterswoning die werd omgevormd tot een warme, kleinschalige voorziening waar mensen met dementie in de meest normale omstandigheden hun leven kunnen verder zetten. Ze trad in gesprek met zorgpersoneel, bewoners en opdrachtgever en vertaalde hun behoeften samen met NU Architectuuratelier tot een architectuurparel.