PINK ULYSSES
ERIC DE KUYPER — NL, 1990 – 4K – 98’
Eric de Kuyper is zonder twijfel de bekendste ‘aangespoelde’ in Oostende. In 1990 beschrijft hij in De hoed van tante Jeannot hoe hij als klein jongetje wordt meegegeven aan een bevriende vrachtwagenchauffeur die naar de kust gaat. Die brengt hem van Brussel naar Oostende, waar de wereld, via de eerste autoweg van België, letterlijk eindigt. de Kuyper brengt zijn zomers door in de Koningin der Badsteden, waar hij verliefd wordt op vriendjes, en op de stad, waar hij zijn leven lang naar blijft terugkeren. De prachtige verhalen over de zomers in Oostende vinden hun weg in Aan zee: taferelen uit de kinderjaren, een klassieker van de Vlaamse letteren.
Zelfs als hij ‘vlucht’ uit Vlaanderen naar Parijs, en via Nijmegen in Kranenburg terechtkomt, blijft hij Oostende trouw. Hij heeft een appartementje in de richting van Middelkerke, waar hij zijn zomers doorbrengt. Zijn hart ligt in de badstad: in de jaren 1990 verdedigen hij en andere Oostendenaren haar met vuur, wanneer de gaanderijen bedreigd worden, of het art deco strand lido, het casino, en ander erfgoed dat volgens het gemeentebestuur ‘ontwikkeld’ moet worden.
Naast schrijver, televisiemaker, professor, opera- dans- film criticus, maakt de Kuyper films. Zijn meest succesvolle en zonder twijfel meest exuberante film is Pink Ulysses die recent door Eye gerestaureerd werd. De film brengt verschillende interesses van de Kuyper samen: opera en klassieke muziek, de filmgeschiedenis, literatuur en het mannenlichaam.
De film is een anti-conformistische, radicale, maar sublieme herinterpretatie van de Odyssee. In de openingsscène zien we de Griekse held in een appartementje zijn broek strijken, terwijl op de achtergrond Pars te horen is van Yvonne Georges, een populaire Belgische feministische zangeres en actrice uit de jaren 1920. Het is de start van een reis die wij met Odysseus maken, en die via honderden andere verhalen verteld wordt: Eisensteins Battleship Potemkin (1926) toont de zeereis, Jean Delannoy’s L’eternel retour (1943) vertelt het liefdesverhaal tussen Penelope en Odysseus, en Luigi Romano Borgnetto’s La Caduta di Treia (1911) belicht de val van Troje. Het is echter geen montage van filmfragmenten; het geheel is ingebed in een krachtige mise-en-scène die doet denken aan werk van Werner Schroeter.
Pink Ulysses is een opwindende reis door de filmgeschiedenis, via opera en de beeldende kunst, badend in erotiek. De seksualiteit is hypnotiserend, magisch en, net als de film, een uitnodiging om te reizen, te dromen en te leven.